Χαριστικά

Κάτι που αγοράζεται μπορεί να είναι ακριβό, φτηνό ή σχετικό. Ό,τι χαρίζεται όμως ξεκινά πάντα ως ακριβή και πολύτιμη χειρονομία και ενίοτε καταλήγει στα αποκαλυπτήρια μιας καθόλου σχετικής και απολύτως φτηνής προσφοράς.

Και δε μιλώ για εκείνες τις συμπαθείς στήλες ευκαιριών πλάι στα ζητείται και στα πωλείται έντυπων και ηλεκτρονικών παζαριών. Τα ξεχαρβαλωμένα ποδήλατα και τα σαρακοφαγωμένα ντουλάπια που θα σου χαρίσουν εκεί είναι ίσως τα μόνα χαρίσματα που μπορείς να δεχτείς με τη βεβαιότητα ότι δε θα διαψεύσουν στο μέλλον το αληθές της γενναιοδωρίας. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί στην προκειμένη περίπτωση, δίπλα στο «χαρίζεται» υπάρχει μια μικρή αόρατη παρένθεση που λέει «θέλω να ξεφορτωθώ».

Μα θα μου πεις, αχρείαστα πράματα δε χαρίζουμε πάντοτε ούτως ή άλλως; Ακόμα κι εκείνη η χριστιανική πρόταση, για το χιτώνα το δεύτερο μιλάει, αυτόν που περισσεύει δηλαδή, και μάλλον εννοεί να δώσεις τον πρόχειρο, που δε σε κολακεύει. Ωστόσο εδώ υπάρχει κι ένα χάρισμα, με την άλλη την έννοια, τη χαρισματική. Πρόκειται για την εξαιρετική ικανότητα κάποιου να στολίζει με υποτιθέμενο κόπο εκείνο που του είναι ένα τίποτα την ώρα που για κάποιον άλλον τυχαίνει να έχει μεγάλη ή μικρή σημασία.

Και μην κάνεις πως αναρωτιέσαι ποια ανάγκη γεννάει ετούτη την προσποίηση. Αβανταδόρικος ο ρόλος του ευεργέτη και πώς να κλοτσήσεις την ευκαιρία όταν μάλιστα δεν είναι ότι βρίσκεις και κάθε μέρα άνθρωπο να σου κρατάει τα λόγια;

Να πάρεις πίσω κάτι που χάρισες; Ούτε να το συζητάς. Ένας άγραφος νόμος αποκλείει αυτό το ενδεχόμενο, αντίστοιχα με το δώρο που δε δωρίζεται. Κι ενώ το νόμο των δώρων ρισκάρεις να τον παραβείς βγάζοντας καμιά υποχρέωση και νιώθοντας συνάμα τη χαρά του αποχωρισμού από ένα πανάσχημο ρολόι τοίχου, αν όμως μετανιώσεις για ό,τι χάρισες δεν τ’ ομολογείς, είναι ντροπή μεγάλη. Τ’ ομολογείς δηλαδή αλλά ποτέ στον παραλήπτη. Σε όλους τους άλλους. Εκτός βέβαια αν είσαι κάτω των δέκα ετών οπότε έχεις κάθε δικαίωμα να πεις «δε σ’ έχω φίλο, δώσε μου πίσω τα αυτοκόλλητά μου».

Άλλωστε δε συμφέρει κιόλας να ζητήσεις πίσω χαρισμένο πράμα. Κέρδος θα βγάλεις, μην ανησυχείς. Να υπολογίζεις στις προσδοκίες σου την ανταπόδοση. Πιο γενναιόδωρα από τους ανθρώπους τα λεξικά, σου έχουν τη λέξη που δικαιούσαι και τη λένε αντίχαρη. Χρωστούμενη και τοκισμένη.

Η χάρη αποκτά μεγαλύτερη αίγλη άμα την βαφτίσεις θυσία. Έτσι φουσκώνεις και το λογαριασμό. Τις χάρες-θυσίες μπορείς να τις επικαλείσαι ελεύθερα αν είσαι ή γονιός ή χωρισμένος ή και τα δύο. Και κάπου εδώ παρατηρείται το σύνηθες ανεξήγητο φαινόμενο: τα χρόνια όταν τα έχεις τα λες δύσκολα-χρόνια, όταν φωνάζεις πως τα χάρισες τα λες τα-καλύτερά-μου-χρόνια.