Έτσι είναι αν έτσι ψηφίζετε

   Υπήρχε θυμάμαι ένα μάθημα στο σχολείο που το λέγανε «αγωγή του πολίτη». Δεν ξέρω αν υπάρχει ακόμα γιατί σε αυτή τη χώρα τα εκπαιδευτικά συστήματα αλλάζουν σαν τα πουκάμισα, ή μάλλον σαν τα συμφέροντα. Η «αγωγή του πολίτη» λοιπόν ήταν ένα από εκείνα τα μαθήματα τα μια φορά την εβδομάδα και κανένας δάσκαλος δεν είπε ποτέ σε γονιό «το παιδί σας πάει καλά στα μαθηματικά αλλά έχει πολλά κενά στην αγωγή του πολίτη». Θα μπορούσε βέβαια να πει «από τον τρόπο που μεγαλώνετε το παιδί σας καταλαβαίνω ότι έχει πολλά κενά στην αγωγή του πολίτη» αλλά μια τέτοια κουβέντα θα είχε θεωρηθεί αγένεια και προσβολή στο πρόσωπο του γονέα και θα προκαλούσε συζήτηση όχι για την «αγωγή του πολίτη» αλλά για τη «διαγωγή του δασκάλου». Πάντως ας μη γελιόμαστε, το να ασχοληθεί ένας δάσκαλος με την «αγωγή του πολίτη» ήταν ακόμα πιο σπάνιο κι από το να την έχει ο ίδιος.

   Μετά γίναμε δεκαοχτώ χρονών και βγάλαμε δίπλωμα οδήγησης και δικαίωμα ψήφου. Μόνο που για το δεύτερο δε μας ζήτησαν ποτέ να ξέρουμε τα σήματα. Γιατί η μόνη σχέση των σχολείων με την αγωγή του πολίτη είναι που τα κάνουν εκλογικά κέντρα και πάμε και ψηφίζουμε εκεί που δε μας έμαθαν να σκεφτόμαστε.

   Και σου λέει ο άλλος δε μ’ έκανες πολίτη, θα γίνω μόνος μου. Και βέβαια αυτό τον πιάνει κάθε φορά που έρχονται εκλογές, γιατί τότε τον φωνάζουν «πολίτη» από τα δελτία ειδήσεων. Τον άλλο καιρό τον λένε καταναλωτή, φίλαθλο, νεανικό κοινό, εργαζόμενο και πλέον άνεργο. Τώρα όμως έχει δύναμη, καλείται να κρίνει το αποτέλεσμα των εκλογών ο αναποφάσιστος. Και τον θεωρούν αναποφάσιστο γιατί δεν ξέρει τι να ψηφίσει, αντί να τον θεωρούν αναποφάσιστο γιατί δεν ξέρει πώς να ψηφίσει.

   Πάμε λοιπόν να πέσουμε απ’ τα σύννεφα βλέποντας πόσο εύκολος πελάτης για το φασισμό είναι αυτός που τα αίτια και τα αποτελέσματα της βίας δεν του τα εξήγησαν ποτέ, απλώς του τα υπαγόρευαν και του έλεγαν να τα μάθει απ’ έξω για να γράψει καλά στις πανελλήνιες. Και τώρα για τη βία «απ’ έξω» του λένε και του δείχνουν το μετανάστη. Και το θέμα του ρατσισμού ήταν μόνο ένα θέμα sos για την έκθεση, άντε να καταλάβει τώρα ότι είναι θέμα sos για την κοινωνία.